Thu phí qua vệ tinh và qua GPS là giải pháp được nhiều quốc gia như Singapore và một số nước châu Âu áp dụng để hạn chế phương tiện vào nội đô. Khi không có barie thì giải pháp thu phí nội đô mới khả thi, tránh được ùn tắc giao thông.
Phương tiện phải gắn định vị GPS
Mới đây, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng đã yêu cầu Cục Đường bộ Việt Nam nghiên cứu việc triển khai thu phí tự động qua vệ tinh tiến tới bỏ barie gác tại các trạm thu phí BOT.
Thông tin về công nghệ thu phí này, ông Tô Nam Toàn, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ môi trường và Hợp tác quốc tế, Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, trên thế giới đã có nhiều nước triển khai công nghệ thu phí qua vệ tinh.
Như hệ thống của các nước Nga, Trung Quốc, châu Âu và Ấn Độ. Trong đó, nổi bật là hệ thống định vị toàn cầu GPS (Global Positioning System). Đây là hệ thống xác định vị trí dựa trên vị trí của các vệ tinh nhân tạo của Mỹ.
Ông Toàn cho hay, hệ thống định vị qua vệ tinh sẽ mang lại nhiều lợi ích. Ngoài việc thu phí giao thông, còn phục vụ quản lý, điều tiết giao thông nhờ nắm bắt được vị trí của từng xe.
Cục Đường bộ Việt Nam sẽ nghiên cứu công nghệ thu phí phương tiện đường bộ qua vệ tinh
Trong không gian hiện có 24 hệ thống vệ tinh, mỗi vệ tinh sẽ có tọa độ. Dưới mặt đất sẽ có thiết bị nhận tín hiệu kết nối với các vệ tinh. Để định vị chính xác một vị trí, thông thường thiết bị mặt đất phải nhận tín hiệu từ 3 – 5 vệ tinh.
Hiện nay, dịch vụ thu phí tự động đường bộ ở Việt Nam được áp dụng công nghệ RFID (Radio Frequency Identification) sử dụng sóng radio để nhận diện tự động phương tiện xe cơ giới. Khi xe đi qua trạm, đầu đọc sẽ nhận biết xe thông qua thẻ định danh và trừ số tiền tương ứng.
Với công nghệ định vị phương tiện qua tín hiệu vệ tinh mỗi phương tiện sẽ phải gắn một thiết bị GPS để định vị nhận tín hiệu. Tín hiệu này được truyền về trung tâm dữ liệu. Hình thức này cũng tương tự như thiết bị giám sát hành trình lắp trên xe kinh doanh vận tải hiện nay.
Để thu phí không dừng qua vệ tinh, các phương tiện phải gắn định vị GPS
Có thể triển khai thí điểm trước khi nhân rộng
Căn cứ vào chỉ đạo của Bộ trưởng, Cục Đường bộ Việt Nam sẽ báo cáo Bộ GTVT xây dựng đề án nghiên cứu thu phí bằng công nghệ vệ tinh, trong đó sẽ có đánh giá các ưu nhược điểm của công nghệ.
Bên cạnh đó, một số quy định cũng cần thể chế hóa bằng việc sửa đổi các quy định pháp luật tại Luật Giao thông đường bộ sửa đổi hoặc xây dựng Nghị định về thu phí bằng công nghệ vệ tinh.
Ông Toàn cho biết, thu phí qua vệ tinh và qua GPS là giải pháp được nhiều quốc gia như Singapore và một số nước châu Âu áp dụng để hạn chế phương tiện vào nội đô. Khi không có barie thì giải pháp thu phí nội đô mới khả thi, tránh được ùn tắc giao thông.
Hơn nữa, hiện nay, Việt Nam chưa có vệ tinh riêng mà phụ thuộc vào hệ thống vệ tinh của nước ngoài. Bên cạnh đó, tín hiệu vệ tinh cũng chưa phân biệt được giữa đường trên cao và đường dưới thấp.
Ngoài ra, việc gắn thiết bị định vị trên xe cũng ảnh hưởng đến quyền riêng tư, quá trình di chuyển của chủ phương tiện dù ở vị trí nào đều được thiết bị định vị giám sát.
Thêm vào đó, công nghệ thu phí qua vệ tinh phụ thuộc vào các yếu tố khách quan như thời tiết xấu, bão từ… Do vậy, khi triển khai thu phí giao thông cũng bị ảnh hưởng, tín hiệu vệ tinh có thể không đọc được thiết bị định vị.
Ông Toàn cho hay, đến thời điểm hiện nay, chưa có nước nào sử dụng công nghệ thu phí qua vệ tinh áp dụng trên tất cả phương tiện. Một số nước triển khai trên xe kinh doanh vận tải mà không triển khai trên xe cá nhân.
Bởi vậy, để ứng dụng thành công công nghệ thu phí bằng vệ tinh vào thực tiễn đòi hỏi cần có sự nỗ lực, quyết tâm lớn và sự đồng thuận của xã hội.
Trước mắt, có thể triển khai thí điểm, sau đó đánh giá hiệu quả trước khi nhân rộng trong thực tiễn và khi triển khai cũng cần có lộ trình.
Ngân Tuyền (ANTĐ)
