Giới đầu tư tại thị trường Trung Quốc đang rất thận trọng trong cuộc chiến giá cả do Tesla khởi động bắt đầu có dấu hiệu lan rộng ra toàn ngành, một dấu hiệu cho thấy tâm lý người tiêu dùng yếu đi trong bối cảnh bi quan về tốc độ phục hồi kinh tế.
Các hãng đua nhau giảm giá xe ô tô
BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới tính theo doanh số, đã giảm giá 11% tại Hong Kong và 7,8% tại Thâm Quyến vào tuần trước. Ảnh: Tân Hoa xã.
Cuộc chiến giá cả đã trở nên căng thẳng hơn vào tuần trước khi các nhà sản xuất ô tô cao cấp như BMW và Mercedes-Benz Group và các công ty địa phương như SAIC và Quảng Châu Automobile cũng đã tham gia.
Cắt giảm lớn nhất đến từ nhà sản xuất ô tô Pháp Citroen. Hãng này đã giảm 40% giá của mẫu C6 xuống còn khoảng 130.000 nhân dân tệ (18.660 USD) ở trung tâm tỉnh Hồ Bắc.
Hai liên doanh của nhà sản xuất ô tô tại Trung Quốc, FAW-Volkswagen và SAIC-Volkswagen, cũng đang giảm giá tới 20%, tương đương 40.000 nhân dân tệ (5.816 USD), cho các loại xe thể thao đa dụng (SUV) chạy bằng pin với hy vọng thu hút nhiều hơn. FAW-Volkswagen cũng cung cấp cho người mua một bộ dụng cụ cắm trại miễn phí trị giá 4.900 nhân dân tệ.
Đáng chú ý là ngày càng nhiều người tiêu dùng Trung Quốc tránh xa những chiếc xe điện cao cấp được lắp ráp bởi nhà sản xuất ô tô Mỹ Tesla và các đối thủ đại lục như Nio và Xpeng kể từ cuối năm ngoái, trong bối cảnh lo ngại về triển vọng việc làm và tiền lương trong nền kinh tế đang chậm lại. Chẳng hạn, doanh số bán ô tô chở khách nói chung đã giảm 26% trong khoảng thời gian từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 19 tháng 2 so với một năm trước đó, theo Hiệp hội Xe khách Trung Quốc (CPCA).
Doanh số bán xe điện của FAW-Volkswagen trong hai tháng đầu năm 2023 đã giảm 8,3% so với một năm trước đó xuống còn 9.572 chiếc. Liên doanh này đã báo cáo doanh số bán được 221.946 xe – cả xe chạy xăng và xe điện – trong cùng kỳ, giảm 24,9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Số lượng bán hàng của SAIC-Volkswagen EVs trong giai đoạn này không có sẵn, nhưng liên doanh cho biết doanh số bán tất cả các loại xe trong giai đoạn này đã giảm 29% so với một năm trước xuống còn 154.631 chiếc. Hơn 30 nhà sản xuất ô tô đã tham gia vào cuộc chiến giá cả kể từ khi đầu năm.
Nhà máy Gigafactory của Tesla ở Thượng Hải trước đó dẫn đầu với đợt giảm giá bắt đầu từ cuối tháng 10 năm ngoái, sau đó là một đợt giảm giá khác vào đầu tháng 1/2023. Hai đợt cắt giảm đã đưa giá của những chiếc Model 3 và Model Y do Tesla sản xuất ở Thượng Hải xuống mức thấp nhất kể từ khi những chiếc xe đầu tiên lăn bánh khỏi dây chuyền sản xuất ở Thượng Hải vào tháng 12 năm 2019.
Với chiết khấu từ các đại lý và nhà sản xuất, người mua BMW i3 EV tại Trung Quốc có thể tiết kiệm tới 100.000 nhân dân tệ, tương đương khoảng 30% so với mức giá 353.900 nhân dân tệ.
Một số chính quyền địa phương cũng đang thực hiện các bước để tạo ra chi tiêu lớn bằng cách cung cấp các khoản trợ cấp cho việc mua ô tô mới. Chính quyền ở tỉnh Hồ Bắc miền trung của Trung Quốc đang giảm giá tới 90.000 nhân dân tệ cho ô tô mua từ Dongfeng Honda Ô tô, theo tờ rơi quảng cáo tại ô tô đại lý. Khoản giảm giá từ 4.000 đến 90.000 nhân dân tệ cũng sẽ được áp dụng cho các mẫu xe do liên doanh Dongfeng Motor khác sản xuất.
Chính quyền tỉnh Cát Lâm ở đông bắc Trung Quốc và tỉnh Quảng Đông ở miền nam Trung Quốc cũng đang trợ cấp tiền mặt cho người mua ô tô để thúc đẩy doanh số bán xe.
Dấu hiệu đáng lo ngại
Một nhà máy Volkswagen hoạt động với đối tác địa phương SAIC ở Thượng Hải. Ảnh:Bloomberg.
Có thể thấy dự trữ ô tô sụt giảm là một bước thụt lùi đối với các nhà lãnh đạo của đất nước tỷ dân, những người đã ưu tiên hàng đầu cho việc phục hồi tiêu dùng hộ gia đình trong năm nay, như được nêu trong báo cáo công việc của chính phủ trước Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc ở Bắc Kinh.
Trong khi đó, các nhà kinh tế từ UBS đến Goldman Sachs kỳ vọng tăng trưởng của Trung Quốc sẽ tăng tốc trong năm nay sau khi mở lại hoàn toàn biên giới quốc tế. Dữ liệu kinh tế quan trọng gần đây cho thấy sự phục hồi sẽ mất thời gian. Cả nhập khẩu và xuất khẩu đều giảm trong tháng 2, trong khi giá tại nhà máy giảm phát sâu hơn.
Chen Siqi, nhà phân tích tại CSC Financial ở Bắc Kinh, nhận định: “Việc giảm giá của các nhà sản xuất ô tô lớn, bao gồm cả Tesla, đã khiến nhiều người mua tiềm năng phải gạt sang một bên vì họ cho rằng sẽ có nhiều đợt giảm giá mạnh hơn đang diễn ra”.
Một lý do khác khiến doanh số bán hàng thấp là một số người tiêu dùng đáng lẽ đã mua xe trong năm nay có thể đã chuyển thời gian mua xe sang cuối năm ngoái vì họ sợ giảm thuế và trợ cấp xe điện sẽ bị loại bỏ vào năm 2023. Trung Quốc đã bán được 6,9 triệu xe điện năm ngoái, gần gấp đôi con số vào năm 2021.
Theo Iris Pang, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc Đại lục tại ING có trụ sở tại Hong Kong, ô tô điện, một trong số ít lĩnh vực tăng trưởng nhanh, sẽ ít đóng vai trò là động lực tăng trưởng cho doanh số bán ô tô ở Trung Quốc trong năm nay, vì doanh thu tài chính bị thu hẹp khiến chính phủ khó mở rộng trợ cấp mua hàng.
“Xe điện mới sẽ ít hỗ trợ hơn cho tăng trưởng doanh số bán hàng trong năm nay”, bà Iris Pang cho biết. “Không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ có sự gia hạn trợ cấp tiền mặt cho xe điện. Gánh nặng tài chính đã tăng lên và chính phủ có thể không muốn chi tiêu cho các khoản trợ cấp để thúc đẩy tiêu dùng khi nền kinh tế đang phục hồi”.
Theo các nhà phân tích, việc cắt giảm các khoản trợ cấp như vậy dao động từ 10% đến 30% trong ba năm đến năm 2022 và không có ngân sách nào được phân bổ cho đến nay trong năm nay.
Pang dự đoán tốc độ tăng trưởng doanh số bán xe ở Trung Quốc sẽ chậm lại khoảng 5% trong năm nay từ mức 10% vào năm 2021.
Trong khi đó, Lu Jiamin, nhà phân tích tại Cinda Securities ở Bắc Kinh, nhận định: “Sức mạnh phục hồi của thị trường ô tô chậm hơn và yếu hơn dự kiến. Đó là do các yếu tố vĩ mô, sự phục hồi kinh tế vẫn đang ở giai đoạn sơ khai”.
